Notatka syntetyzująca na maturze z języka polskiego

Jednym z zadań w części 1. Język polski w użyciu jest notatka syntetyzująca.

Notatka syntetyzująca jest formą zwięzłego przedstawienia informacji istotnych dla danego tekstu lub tekstów. Odmianą tego typu wypowiedzi jest notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie – z taką właśnie spotkasz się na maturze. 

Notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie jest krótką formą wypowiedzi, w której w rzeczowy sposób przedstawiasz istotne informacje na dany temat. 

 Aby napisać dobrą notatkę syntetyzującą, należy: 

1. Przeanalizować temat notatki określony w zadaniu egzaminacyjnym.
2. Uważnie przeczytać oba teksty zamieszczone w arkuszu egzaminacyjnym, aby wybrać informacje kluczowe dla realizacji tematu notatki.
3. Dokonać syntezy wybranych informacji, tak aby określić stanowisko autora każdego tekstu względem zagadnienia określonego w temacie notatki.
4. Porównać stanowiska autorów obu tekstów pod kątem np. aspektów zagadnienia określonego w temacie notatki, które porusza każdy z autorów, punktów wspólnych i/lub rozbieżnych w stanowiskach obu autorów.
5. Uporządkować wnioski z powyższych analiz, tak aby notatka w syntetyczny sposób przedstawiała stanowiska obu autorów dotyczące zagadnienia określonego w temacie notatki, wskazując – zgodnie z treścią tekstów – na podobieństwa i/lub różnice pomiędzy tymi stanowiskami, oraz zawierała ogólne stwierdzenie na temat tego, w jaki sposób oba teksty dotyczą/odnoszą się do tematu notatki.
6. Zredagować notatkę, pamiętając, że powinna ona być: 

• rzeczowa (zgodna z treścią obu tekstów)
• zwięzła (licząca od 60 do 90 wyrazów)
• spójna (składająca się z logicznie powiązanych ze sobą zdań)
• sformułowana własnymi słowami (należy stosować m.in. parafrazę, uogólnienie treści, synonimy
• napisana tekstem ciągłym oraz poprawna językowo, ortograficznie i interpunkcyjnie

Jak napisać notatkę syntetyzującą? 

Schemat pracy nad notatką syntetyzującą – krok po kroku: 

Analiza tematu notatki

• zacznij od dokładnego zapoznania się najpierw z poleceniem 
• zastanów się co masz zrobić 
• czego dotyczy temat 
• podkreśl najważniejsze elementy polecenia aby o nich nie zapomnieć 

Analiza tekstów i dokonanie wyboru informacji

• uważnie przeczytaj oba teksty 
• podkreśl istotne informacje – możesz zapisać je w punktach 
• zanotuj w brudnopisie własnymi słowami najważniejsze myśli wynikające z tekstów 

Określenie stanowiska autorów 

• określ stanowisko każdego z autorów wobec analizowanego zagadnienia 
• wynotuj/podkreśl w tekście Istotne informacje odnoszące się do omawianego zagadnienia 

Porównanie stanowisk autorów 

• porównaj stanowiska autorów obu tekstów pod kątem np. aspektów zagadnienia określonego w temacie notatki, które porusza każdy z autorów 
• określ ich punkty wspólne i rozbieżności 

Zebranie wniosków z analizy 

• określ, w jaki sposób oba teksty odnoszą się do tematu notatki 
• w jaki sposób oba teksty prezentują omawiane w notatce zagadnienie 

Podsumowując

Redagując notatkę syntetyzującą pamiętaj o podstawowych pytaniach. 

Pytania podstawowe

• Co na temat zagadnienia określonego w temacie notatki mówią obaj autorzy? 
• Jakie stanowiska przyjmują? 
• Czy ich stanowiska względem zagadnienia określonego w temacie notatki są podobne czy różne? 
• Jakie punkty wspólne i/lub jakie rozbieżności można zauważyć w stanowiskach autorów obu tekstów? 

Notatka musi zawierać: 60–90 wyrazów. 

Zapamiętaj! Przy pisaniu notatki syntetyzującej pomijamy wstępne pytania, np. O czym jest tekst? Czego dotyczy tekst?, ponieważ zagadnienie zawarte jest w treści zadania.