Termin średniowiecze pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum – wiek średni, a więc czas między ważnym dla humanistów antykiem i renesansem.
Początek epoki w Europie – 476r. n. e. (data umowna), w Polsce – 2 połowa X w. – 966r,. Koniec epoki w Europie – XIV /XV w., w Polsce – XV/XVI w.
Filozofia średniowieczna kontynuuje myśl grecką, dostosowaną oczywiście do wymagań ideowych chrześcijaństwa.
Kierunek filozoficzno-teologiczny nawiązujący do koncepcji św. Augustyna. U jego podłoża leżało przekonanie, że człowiek jest zawieszony między Niebem a Ziemią, rozdarty między dobrem i złem. Św. Augustyn twierdził, że celem życia człowieka jest poznanie Boga i swojej duszy. Człowiek może znaleźć prawdziwe szczęście jedynie w Bogu, od którego zależy ludzki los. To Bóg decyduje, komu będzie dane szczęście poznania duszy i Bożej koncepcji zbawienia świata. Miernikiem wielkości człowieka są jego wartości wewnętrzne.
Kierunek w filozofii stworzony przez Tomasza z Akwinu, który przystosował do potrzeb teologii chrześcijańskiej filozofię Arystotelesa. W 1879 r. uznany za oficjalną doktrynę Kościoła katolickiego. Św. Tomasz twierdził, że każdy człowiek znajduje się na ściśle określonym szczeblu drabiny bytów. Jeżeli właściwie pojmuje swe przeznaczenie, musi się starać wznieść wyżej, walcząc z pokusami upadku, który prowadzi do wynaturzenia jego istoty i powołania.
Program wiary radosnej, prostej, płynącej z wszechogarniającej miłości do świata i wszelkiego stworzenia, miłości poddanej ewangelicznym nakazom miłosierdzia, pokory, ubóstwa i braterstwa. Św. Franciszek z Asyżu zapoczątkował wielki ruch odnowy moralnej w świecie pełnym okrucieństwa.
Podporządkowanie spraw ludzkich Bogu. W centrum zainteresowań, poszukiwań i działań stał Bóg i wszystko, co z nim związane.
W średniowiecznej Europie panowały wspólne, uniwersalne:
To najważniejszy nurt filozoficzny dojrzałego średniowiecza. Scholastyka – to szkoła myślenia oderwanego od rzeczywistości, niezwiązanego z doświadczeniem (metafizycznego) i powiązanego z teologią. Kładła nacisk na precyzyjne wywody myślowe (stąd dziś wiele pojęć z zakresu logiki). Jednym z przedstawicieli scholastyki był św. Anzelm, który dowodził, że Bóg istnieje, ponieważ pojęcie Boga jest większe od ludzkiej myśli (tzw. ontologiczny dowód na istnienie Boga).
