Jednym z zadań w części 1. Język polski w użyciu jest notatka syntetyzująca.
Notatka syntetyzująca jest formą zwięzłego przedstawienia informacji istotnych dla danego tekstu lub tekstów. Odmianą tego typu wypowiedzi jest notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie – z taką właśnie spotkasz się na maturze.
Notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie jest krótką formą wypowiedzi, w której w rzeczowy sposób przedstawiasz istotne informacje na dany temat.
Aby napisać dobrą notatkę syntetyzującą, należy:
- Przeanalizować temat notatki określony w zadaniu egzaminacyjnym.
- Uważnie przeczytać oba teksty zamieszczone w arkuszu egzaminacyjnym, aby wybrać informacje kluczowe dla realizacji tematu notatki.
- Dokonać syntezy wybranych informacji, tak aby określić stanowisko autora każdego tekstu względem zagadnienia określonego w temacie notatki.
- Porównać stanowiska autorów obu tekstów pod kątem np. aspektów zagadnienia określonego w temacie notatki, które porusza każdy z autorów, punktów wspólnych i/lub rozbieżnych w stanowiskach obu autorów.
- Uporządkować wnioski z powyższych analiz, tak aby notatka w syntetyczny sposób przedstawiała stanowiska obu autorów dotyczące zagadnienia określonego w temacie notatki, wskazując – zgodnie z treścią tekstów – na podobieństwa i/lub różnice pomiędzy tymi stanowiskami, oraz zawierała ogólne stwierdzenie na temat tego, w jaki sposób oba teksty dotyczą/odnoszą się do tematu notatki.
- Zredagować notatkę, pamiętając, że powinna ona być:
- rzeczowa (zgodna z treścią obu tekstów)
- zwięzła (licząca od 60 do 90 wyrazów)
- spójna (składająca się z logicznie powiązanych ze sobą zdań)
- sformułowana własnymi słowami (należy stosować m.in. parafrazę, uogólnienie treści, synonimy
- napisana tekstem ciągłym oraz poprawna językowo, ortograficznie i interpunkcyjnie
Jak napisać notatkę syntetyzującą?
Schemat pracy nad notatką syntetyzującą – krok po kroku:
Analiza tematu notatki
- zacznij od dokładnego zapoznania się najpierw z poleceniem
- zastanów się co masz zrobić
- czego dotyczy temat
- podkreśl najważniejsze elementy polecenia aby o nich nie zapomnieć
Analiza tekstów i dokonanie wyboru informacji
- uważnie przeczytaj oba teksty
- podkreśl istotne informacje - możesz zapisać je w punktach
- zanotuj w brudnopisie własnymi słowami najważniejsze myśli wynikające z tekstów
Określenie stanowiska autorów
- określ stanowisko każdego z autorów wobec analizowanego zagadnienia
- wynotuj/podkreśl w tekście Istotne informacje odnoszące się do omawianego zagadnienia
Porównanie stanowisk autorów
- porównaj stanowiska autorów obu tekstów pod kątem np. aspektów zagadnienia określonego w temacie notatki, które porusza każdy z autorów
- określ ich punkty wspólne i rozbieżności
Zebranie wniosków z analizy
- określ, w jaki sposób oba teksty odnoszą się do tematu notatki
- w jaki sposób oba teksty prezentują omawiane w notatce zagadnienie
Podsumowując
Redagując notatkę syntetyzującą pamiętaj o podstawowych pytaniach.
Pytania podstawowe
- Co na temat zagadnienia określonego w temacie notatki mówią obaj autorzy?
- Jakie stanowiska przyjmują?
- Czy ich stanowiska względem zagadnienia określonego w temacie notatki są podobne czy różne?
- Jakie punkty wspólne i/lub jakie rozbieżności można zauważyć w stanowiskach autorów obu tekstów?
Notatka musi zawierać: 60–90 wyrazów.
Zapamiętaj! Przy pisaniu notatki syntetyzującej pomijamy wstępne pytania, np. O czym jest tekst? Czego dotyczy tekst?, ponieważ zagadnienie zawarte jest w treści zadania.
