7 motywów w Lalce, które musisz znać

Przeczytasz w 4 min
Poznaj najpopularniejsze motywy w Lalce Bolesława Prusa, które na pewno przydadzą Ci się na maturze 2024 z języka polskiego!

Dom

Dom rodzinny Rzeckiego

Wspomnienie rodzinnego domu budzi u Rzeckiego ciepłe uczucie tęsknoty za miejscem bezpiecznym i serdecznym. To tam krystalizowała się jego postawa obywatelska, stamtąd wyniósł uwielbienie dla Napoleona. Rzecki wyszedł z domu, w którym uczucia patriotyczne odgrywały bardzo istotną rolę. Wychowywany był przez ojca – patriotę i bardzo religijną ciotkę. Dzięki atmosferze, która otaczała go w rodzinnym domu, Rzecki naturalnie przyswoił sobie patriotyczną postawę i miłość do ojczyzny. 

Dom Tomasza Łęckiego

Dom „zimny”, pozbawiony ciepła rodzinnego. Na początku, gdy Tomasz był jeszcze bogatym człowiekiem, było to miejsce pełne przepychu i bogactwa. Czas domowników upływał na balach, spotkaniach i podróżach. Był to tzw. „elegancki świat”. Z czasem, gdy Tomasz traci majątek – jego dom pustoszeje, zamienia się w ruinę. Nikt już nie interesuje się Łęckimi, tracą wszystkich znajomych, którzy niegdyś bywali stałymi gośćmi.

Zasławek

Posiadłość prezesowej Zasławskiej – miejsce spokoju, szczęścia i bezpieczeństwa, gdzie dominuje ład, porządek i harmonia. To wzór idealnego domu, wszyscy traktowani tu są z szacunkiem i miłością, Właścicielka dba o wszystko i wszystkich.

Dom Geista, francuskiego naukowca i wynalazcy

Dom, w którym wszystko podporządkowane jest postępowi i rozwojowi nauki. Znajduje się tu całe mnóstwo „naukowych” przedmiotów (np. kocioł parowy, rurki szklane, miseczki, wiele innych przyrządów). Gospodarz nie dba o swoje potrzeby, dlatego żyje skromnie i w skromnych warunkach. Całe umeblowanie stanowią łóżko, szafa, stolik i fotel.

Dworek

Miejsce spokoju, szczęścia, bezpieczeństwa, gdzie dominuje ład, porządek i harmonia. To wzór idealnego domu, wszyscy traktowani tu są z szacunkiem i miłością. Zasławska dba o wszystko i wszystkich. To również miejsce, które można porównać z dworkiem soplicowskim z „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza. To wyraz tęsknoty za „dawnymi, dobrymi czasami”.

Matka

Pani Stawska

Przykład kochającej, troskliwej matki, samotnie wychowującej swoją córeczkę. Stawska bardzo świadomie dba o wychowanie Helenki, wpaja jej podstawowe wartości, takie jak: pobożność, uczciwość i szacunek.

Baronowa Krzeszowska

Przykład matki obsesyjnie kochającej swoje zmarłe dziecko. Krzeszowska nie może pogodzić się ze śmiercią córki. W mieszkaniu skrzętnie pielęgnuje wszystko, co zostało jej po córce, włącznie z nienaruszonym pokojem dziecka. 

Miasto

Warszawa

Prus zachował i wiernie odwzorował topografię miasta nie unikając drastycznych opisów najbardziej zaniedbanych dzielnic (Powiśle). Warszawa to ogromna przestrzeń, w której funkcjonują i ścierają się różne grupy społeczne, zmagające się z różnymi problemami. Autor przedstawił pełną panoramę warszawskiego społeczeństwa, od arystokracji po biedotę.

Paryż

Opisany w powieści Paryż to miejsce wyjątkowe, idealne niemal utopijne. Jest wspaniałe, nowoczesne i wolne od problemów trapiących Warszawę. 

Miłość

To koncepcja miłości romantycznej, nieszczęśliwej, niespełnionej. To bezgraniczna miłość Wokulskiego do egoistycznej, pysznej i zadufanej w sobie Izabeli. Miłość organizuje życie Wokulskiego, to dla niej żyje, dla niej chce się wzbogacić, dla niej uczy się j.angielskiego, angażuje się w akcje charytatywne, dla niej pnie się po drabinie społecznej. 

Samotność

Wokulski jest w powieści bohaterem samotnym. To romantyczna realizacja kreacji bohatera samotnego wśród tłumu. To typ indywidualisty, którego nikt nie rozumie. Zamyka się w sobie, pozostaje sam ze swoimi problemami i uświadamia sobie, że społeczeństwo go nie rozumie. Jego samotność pogłębia nieodwzajemniona miłość do Izabeli Łęckiej. Wokulski to samotnik, który sam boryka się z własnymi problemami.

Taniec (bal)

Opisany w utworze bal odbywa się u księcia. Wokulski nie uczestniczy w tym wydarzeniu, obserwuje bal przez okna pałacu, widzi tylko światło i cienie. Wokulskiego nie zaproszono na bal, dając mu do zrozumienia, że nie należy do arystokracji i jednocześnie wskazując mu jego miejsce w społeczeństwie. Bohater czuł się nieszczęśliwy, bo bal był okazją do spotkania się z Izabelą i wejścia w kręgi arystokracji.

Cierpienie

Cierpienie to motyw, który łączy się z miłością – Stanisław Wokulski przeżywa romantyczny rodzaj miłości do Izabeli. Idealizuje ją, zdobyciu jej podporządkowuje całe swoje życie, co – jak wiemy – kończy się dla niego tragicznie.

Subskrybuj podcast: Zdana Matura!

Wpisz swój adres e-mail poniżej, aby otrzymywać darmowe notatki z podcastu. W każdy poniedziałek o 21:00.

Wyrażam zgodę na przesyłanie wiadomość e-mail przez Polskie Centrum Kształcenia i Edukacji sp. z o.o. zgodnie z polityką prywatności.

Zdobądź +85% na maturze 2025!

Ucz się do matury kiedy chcesz i gdzie chcesz. Bez wertowania podręczników. W ramach kursów omówiliśmy dla Ciebie wszystkie zagadnienia maturalne w jednym miejscu.
Jedyny kurs maturalny ze wsparciem egzaminatorów na żywo.
Zobacz dostępne kursy maturalne

Potrzebujesz pomocy?

Pracujemy od poniedziałku do piątku, od 10:00 do 17:00.
cartmichourglassarrow-right